حزب اسلامی کار حزبی اصلاح طلب است که پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ تاسیس شد. در پی روی کار آمدن دولت اصلاحات و شعار مرکزی آن مبنی بر توسعه سیاسی، عده ای از اعضای شورای مرکزی خانه کارگر حزبی مستقل شکل دادند که در کنار فعالیت صنفی خانه کارگر بتوانند در قالب حزب در عرصه سیاسی نیز به صورت فعال حاضر باشند. بنابراین حزب اسلامی کار با هدف فعالیت سیاسی گسترده تر به عنوان بازوی سیاسی خانه کارگر تشکیل شد. این حزب توانست در تاریخ پنجم بهمن ماه سال ۱۳۷۷ مجوز رسمی فعالیت حزبی را از “کمیسیون ماده ۱۰ احزاب و تشکل ها” دریافت کند و پس از آن در تاریخ ۲۹ بهمن ماه رسما کار خود را آغاز کرد.
در اولین فعالیت انتخاباتی در جریان انتخابات مجلس ششم تعدادی از افراد مورد نظر حزب اسلامی کار در قالب ” جبهه دوم خرداد” از جمله “ابوالقاسم سرحدی زاده”، “سهیلا جلودارزاده” و “عبدالرحمن تاج الدین” توانستند به مجلس راه یابند. همچنین پس از آن برخی اعضای سرشناس حزب اسلامی کار توانستند در مجالس بعدی نیز به عنوان نماینده حاضر باشند؛ همچون علیرضا محجوب نماینده ادوار پنجم، ششم، هفتم، هشتم، نهم و دهم مجلس و سهیلا جلودارزاده نماینده ادوار پنجم، ششم، هفتم و دهم مجلس.
ارکان حزب اسلامی کار عبارتند از هوادار، عضو، حوزه، کنگره، شورای مرکزی، دبیرکل، دفتر سیاسی، دفتر برنامه ریزی، شورای داوری، شورای اجرایی، شورای شهرستان و روستا و سازمان های وابسته. کنگره حزب اسلامی کار در حالت عادی هر سه سال یکبار در شهر تهران برگزار می شود و اموری چون تصویب و اصلاح اساسنامه و مرامنامه و انتخاب یا عزل اعضای شورای مرکزی را بر عهده دارد. شورای مرکزی حزب اسلامی کار متشکل از ۳۰ عضو اصلی و ۱۵ عضو علی البدل است که از میان اعضای حزب برای دوره های سه ساله برگزیده می شوند. شورای مرکزی صاحب اختیارات و وظایفی چون انتخاب دبیرکل، تعیین راهبردها و مواضع حزبی و انتخاب معاونین دبیرکل و سخنگوی حزب به پیشنهاد دبیرکل است. دبیرکل بالاترین مقام سیاسی و اجرایی حزب است که می تواند درباره اموری مانند انتخاب مدیران، دبیران و روسای سازمان ها و مسائل مالی کلی حزب تصمیم گیری کند و مواضع حزب را در موضوع های مختلف اعلام کند. “ابوالقاسم سرحدی زاده” به عنوان اولین دبیرکل حزب اسلامی کار فعالیت خود را آغاز کرد و پس از او از سال ۱۳۸۰ تا کنون “حسین کمالی” صاحب سمت دبیرکلی این حزب است.
بر اساس مرامنامه شعار حزب اسلامی کار “برقراری عدالت اجتماعی” و “توسعه مشارکت سیاسی و اجتماعی” است که با همکاری اقشار مختلف از جمله جوانان، زنان، کارمندان، کشاورزان، فرهنگیان، دانشگاهیان، دانش آموزان، روحانیون، مدیران و اصناف تحقق می یابد. بر همین مبنا اهداف و وظایف حزب شامل:
- فعالیت حزب در چهارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- استقرار عدالت اجتماعی
- تکیه بر ارزش کار و ترویج فرهنگ صحیح آن و تاکید بر مفهوم واقعی کار
- تحکیم و اشاعه فرهنگ ناب اسلامی و ملی و زدودن خرافات
- ایجاد زمینه برای رشد فضیلت های اخلاقی و فرهنگی بر پایه ایمان و تقوی
- توسعه و تحکیم آزادی های سیاسی و دفاع از آزادی احزاب، اجتماعات، قلم و بیان
- تحقق شایسته سالاری و کادرسازی برای اداره بهتر کشور با شناسایی نخبگان و نیروهای مستعد و خلاق
- دفاع از حقوق قانونی و صنفی اقشار مختلف اجتماع و حفط اقلیت های قومی و مذهبی کشور
- ایجاد زمینه و تامین حضور فعال و مشارکت حقیقی و گسترده زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی
- اتکاء سیاست های اقتصادی حزب بر اصول ۴۳ و ۴۴ قانون اساسی بر مبنای سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی
- موضع گیری قاطع علیه رباخواری و انحصار ثروت و امکانات
- حمایت از تولید ملی از طریق بهبود کشاورزی و خدمات مفید، بهینه سازی شبکه توزیع و بازرگانی کشور و توسعه صادرات غیرنفتی
- توسعه کشاورزی به عنوان ضروری ترین محور رشد اقتصادی
- تامین اجتماعی فراگیر از محل درآمدهای عمومی
- حمایت از جوانان جویای کار تا هنگام یافتن شغل مناسب از طریق پرداخت مستمری و پرورش و آموزش های فنی حرفه ای
- اصلاح ساختار و شیوه های آموزشی کشور
- در نظر گرفتن محدودیت منابع طبیعی و الویت های محیط زیستی در سیاست گذاری ها و عملکردها
- تعمیم ورزش و توسعه تفریحات سالم اجتماعی
- حفظ استقلال کشور و تقویت روابط دوستانه و صلح آمیز با دولت ها و احزاب جهان