شرایط ثبت نام انتخابات مجلس ۹۸: در فصل سوم قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان(شرایط نمایندگی) ، توضیح داده شده است.که این قانون چندبار اصلاحیه داشته است. در ادامه شرایط ثبت نام انتخابات مجلس شورای اسلامی سال ۱۳۹۸ (زمان ثبت نام انتخابات ۹۸ مجلس شورای اسلامی ۱۰ تا ۱۶ آذر ماه است) با اخرین تغییرات ذکر میشود.
نمایندگان در نشست علنی دوشنبه، ۲۶ فروردین ماه مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی شرایط عمومی و اختصاصی انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان را مشخص کردند که با ۱۲۱ رأی موافق، ۳۷ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۴ نماینده حاضر در جلسه به آن رأی مثبت دادند.
به موجب ماده ۱۲ اصلاحات کمیسیون در مورد این طرح، ماده ۲۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی به شرح ذیل اصلاح می شود:
در ماده ۲۸ آمده است که نامزدهای انتخابات باید دارای شرایط عمومی و اختصاصی ذیل باشند:
الف – شرایط عمومی
۱. اعتقاد به اسلام؛
٢- التزام عملی به اسلام؛
تبصره ۱ – منظور از التزام عملی در این بند، عمل به احکام اسلام در حد عمل به انجام واجبات و عدم اصرار بر محرمات است. عدم احراز التزام عملی به اسلام به دلیل تجاهر به فسق ثابت می شود” به این تبصره اضافه شد.
تبصره ۲_ داوطلبان نمایندگی اقلیت های دینی مصرح در قانون اساسی باید به دین خود اعتقاد داشته باشند.
٣- التزام عملی به انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران؛
تبصره – منظور از التزام عملی در این بند، اعتقاد و تعهد به ارزشهای اساسی نظام شامل اسلامیت، جمهوریت، استقلال، آزادی و وحدت ملی است.
۴- ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل ولایت مطلقه فقیه؛
۵- تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران؛
تبصره – اتباع ایرانی که تابعیت کشور دیگری را اخذ کرده اند و اشخاص غیرایرانی که تابعیت ایران را تحصیل نموده اند، از داوطلبی انتخابات محروم می باشند.
۶-سلامت جسمی در حد برخورداری از نعمت شنوایی و گویایی؛ (عبارت بینایی در اصلاحیه جدید حذف شده است.)
۷- داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا کارت معافیت دائمی برای آقایان؛
تبصره – افرادی که به جهت غیبت از خدمت وظیفه عمومی و با سپری شدن مدت زمان مشخص، مشمول پرداخت جریمه خرید خدمت شده اند، از ثبت نام در انتخابات محروم می باشند.
۸- عدم محجوریت؛
۹- عدم محکومیت قطعی به جرائم اقتصادی (موضوع تبصره ماده ۳۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲/۲/۱، جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور و جرائم علیه عفت عمومی، ارتداد و خیانت در امانت؛
۱۰- عدم محکومیت کیفری مؤثر و محرومیت از حقوق اجتماعی؛
۱۱- عدم وابستگی به گروههای غیر قانونی؛
۱۲- عدم مؤثر بودن در تحکیم رژیم گذشته و وابسته نبودن به آن؛
۱۳- عدم اعتیاد و استعمال مواد مخدر و روانگردان؛
ب – شرایط اختصاصی
١- داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا دارای ارزش استخدامی معادل کارشناسی ارشد یا معادل آن و داشتن حداقل پنج سال سابقه کار دولتی، خصوصی و عمومی به تأیید بالاترین دستگاه مربوط در بخش دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی و اتاقهای مربوط در بخش خصوصی
تبصره مرتبط با احتساب هر دوره نمایندگی به عنوان یک مقطع تحصیلی با موافقت نمایندگان حذف شد.
۲- حداقل سن سی سال تمام و حداکثر هفتاد و پنج سال تمام (در هنگام ثبت نام)؛
تبصره – ملاک محاسبه سن اشخاص برای ثبت نام در انتخابات، براساس تاریخ تولد اولیه ثبت شده در اسناد سجلی است و تغییرات بعدی، به استثنای تغییرات ناشی از حکم قضائی، ملاک عمل نمی باشد.
۳- عدم محرومیت داوطلب از شرکت در انتخابات حسب مورد به جهت تصدی مقام یا شغل موضوع ماده (۲۹) این قانون
تبصره ۱: هیات های اجرایی و نظارت موظفند شرایط فوق در این قانون را برای کاندیداها از مراجع ذیربط استعلام کنند.
تبصره ۲: در صورتی که هیات اجرائی نامعتبر بودن مدارک ارائه شده توسط داوطلب را در هنگام ثبت نام احراز نمایند ثبت نام وی کان لم یکن تلقی می شود.
تبصره ۳: دستگاه ها و مراجع ذی صلاح جهت صدور گواهی و مدارک موضوع این ماده موظفند از زمان صدور دستور شروع انتخابات، حسب درخواست متقاضیان حداکثر ظرف مهلت ۱۰روز، گواهینامه های مزبور را صادر و در مهلت قانونی و کافی پیش از شروع ثبت نام الکترونیکی موضوع ماده ۴۵ این قانون به درخواست کننده تحویل دهند و در بانک اطلاعاتی خود جهت استعلامات مراجع اجرایی و نظارتی ثبت نمایند.
تبصره ۴: مراکز ثبت نام در وزارت کشور و واحدهای تابعه آن با دریافت مدارک، اسناد و سوابق مذکور به افراد مراجعه کننده جهت ثبت نام رسید ارائه می نمایند. اطلاعات ثبت نام و نسخه ای از مدارک واصل شده بلافاصله به شورای نگهبان ارائه می شود.
کاندیداهای انتخابات مجلس باید فقط از یک حوزه انتخابیه فرعی ثبت نام کنند
نمایندگان مجلس همچنین در جلسه علنی ماده ۱۳ طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس را تصویب و تاکید کردند که باید هر یک از داوطلبان نمایندگی مجلس از یک حوزه انتخابیه فرعی ثبت نام کنند.
بر این اساس یک ماده به شرح زیر به عنوان ماده ۲۸ مکرر به قانون الحاق میشود.
ماده ۲۸ مکرر – هر یک از داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی باید منحصراً از یک حوزهی انتخابیه فرعی ثبت نام کنند. ثبت نام در بیش از یک حوزه انتخابیه فرعی موجب ابطال ثبت نام و محرومیت از داوطلبی نمایندگی آن دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی میشود.
تبصره ۱ – هر داوطلب نمایندگی باید خود یا یکی از والدینش متولد محدوده جغرافیایی حوزه انتخابیه فرعی محل ثبت نام باشد. یا سابقه حداقل ۷ سال سکونت غیر مستمر یا سابقه حداقل ۵ سال سکونت مستمر متصل به زمان ثبت نام در آن محدوده یا سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی در آن حوزه را داشته باشد.
تبصره ۲- تغییر حوزه انتخابیه ناشی از اجرای قانون تغییر حوزه انتخابیه داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی مصوب ۲۴ / ۱۰/ ۸۲ باید با رعایت شروط تبصره یک این ماده انجام گیرد.
تبصره ۳ در صورت انتزاع و الحاق بخشی از یک شهرستان به شهرستان دیگر محدوده حوزه انتخابیه فرعی جدیدترین مصوبه دولت در تقسیمات کشوری میباشد.
ماده ۲۹- اشخاص زیر بهواسطۀ مقام و شغل خود از داوطلبشدن محروماند:
الف (اصلاحی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- اشخاص زیر از داوطلبشدن در حوزههای انتخابیۀ سراسر کشور محروماند مگر اینکه حداقل شش ماه قبل از ثبتنام از سمت خود استعفا نموده و بههیچوجه در آن پست شاغل نباشند:
۱- رئیسجمهور و معاونین و مشاورین وی.
۲- دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاونین وی.
۳- مشاورین معاونین رئیسجمهور.
۴- رؤسای دفاتر سران سه قوه.
۵- وزرا و سرپرستان وزارتخانهها.
۶- معاونین و مشاورین وزرا.
۷- مدیران کل و سرپرستان ادارات کل وزارتخانهها و مدیران کل حوزۀ وزارتی و رؤسای دفاتر وزرا.
۸- اعضای شورای نگهبان و هیئتمرکزی نظارت بر انتخابات.
۹- رئیس قوهقضائیه و معاونین و مشاورین وی.
۱۰- رئیس دیوان عالی کشور و معاونین و مشاورین وی.
۱۱- دادستان کل کشور و معاونین و مشاورین وی.
۱۲- رئیس دیوان عدالت اداری و معاونین و مشاورین وی.
۱۳- رئیس سازمان بازرسی کل کشور و معاونین و مشاورین وی.
۱۴- رؤسا و سرپرستان سازمانها و ادارات کل و ادارات عقیدتیسیاسی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و جانشینان و معاونین آنان در سراسر کشور.
۱۵- رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و معاونین وی.
۱۶- رئیس جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران و معاونین وی.
۱۷- استانداران.
۱۸- معاونین و مشاورین استانداران.
۱۹- فرمانداران.
۲۰- بخشداران.
۲۱- شهرداران و رؤسای مناطق شهرداری.
۲۲- رؤسا و سرپرستان سازمانهای دولتی.
۲۳- رئیس دانشگاه آزاد اسلامی.
۲۴- اعضای هیئتمدیره و مدیران عامل بانکها.
۲۵- اعضای هیئتمدیره و مدیران عامل شرکتهای دولتی و وابسته به دولت که حیطۀ وظایف و اختیارات آنها به کل کشور تسری دارد.
۲۶- رئیس کل بانک مرکزی ایران و معاونین و مشاورین وی.
۲۷ (اصلاحی ۱۳۹۴/۲/۲۹)- رؤسا و سرپرستان بنیادهای «مستضعفان، شهید، ۱۵ خرداد، مسکن»، کمیتهامداد امامخمینی(ره)، نهضت سوادآموزی، سازمان تبلیغات اسلامی، دفتر تبلیغات حوزهعلمیهی قم و رئیس سازمان تعزیرات حکومتی و رؤسای اتاقهای بازرگانی و صنایع و معادن و تعاون ایران، معاونین و مشاورین آنان.
۲۸- شاغلین در نیروهای مسلح و وزارتاطلاعات.
۲۹- (الحاقی ۱۳۹۴/۲/۲۹)- اعضای شوراهای اسلامی شهرها.
ب (اصلاحی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- اشخاص زیر از داوطلب شدن در حوزههای انتخابیۀ قلمروی مأموریت خود محروماند مگر اینکه حداقل شش ماه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند:
۱- ائمۀ جمعۀ دائمی.
۲ (اصلاحی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- قضات شاغل در امر قضا و رؤسای دادگستری شهرستانها و استانها.
۳- مدیران کل و سرپرستان دفاتر و ادارات کل استانها و معاونین آنان.
۴- مدیران کل و سرپرستان دفاتر و ادارات کل استانداریها و معاونین آنان.
۵- رؤسا و سرپرستان ادارات و سازمانهای دولتی و وابسته به دولت و معاونین آنان در استان و شهرستان.
۶- رؤسا و سرپرستان دانشگاهها و مؤسسات آموزشعالی اعم از دولتی و غیردولتی و رؤسا و سرپرستان واحدها و شعب آنها.
۷- اعضای هیئتمدیره و مدیران عامل شرکتهای دولتی و وابسته به دولت در استان و شهرستان.
۸- سرپرستان مناطق و رؤسای شعب بانکها در استان و شهرستان.
۹- سرپرستان دفاتر سازمان تبلیغاتاسلامی در مرکز استان و شهرستانها.
۱۰- مدیران مراکز صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
۱۱ (اصلاحی ۲۹/ ۲/ ۱۳۹۴)- اعضای شوراهای اسلامی روستا.
۱۲ (الحاقی ۲۹/ ۲/ ۱۳۹۴)- رؤسای اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و رؤسای اتاقهای اصناف و تعاون در استان.
ج- اعضای هیئتهای اجرایی و ناظرین شورای نگهبان در حوزۀ انتخابیۀ تحت مسئولیت خود.
تبصره ۱- کلیۀ مقامات دارای عناوین همطراز با عناوین مذکور در بندهای «الف» و «ب»، مشمول این ماده میباشند. تشخیص همطرازی با سازمان امور اداری و استخدامی کشور میباشد.
تبصره ۲- در مورد کسانیکه طبق قوانین استخدامی و یا تعهد خدمت، استعفای آنان منوطبه پذیرش آن از سوی مسئولین مربوطه باشد، قبول استعفا شرط است. همچنین استعفای پرسنل نیروهای مسلح منوطبه قبول فرماندهی کل قوا میباشد.
تبصره ۳ (اصلاحی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- بههنگام ثبتنام، ارائۀ گواهی رسمی مبنیبر قبول استعفا و عدماشتغال در پست و مقام و مشاغل یادشده در بندهای «الف» و «ب» این ماده شش ماه قبل از ثبتنام الزامی است.
تبصره ۴ (الحاقی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- جایگزین فرد مستعفی باید از سوی مرجع ذیصلاح بالاتر، حداکثر به مدت یک ماه بهطور رسمی معرفی شود و فرد مستعفی در آن حوزه مسئولیتی نداشته باشد.
تبصره ۵ (الحاقی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- هریک از مسئولین استانی و شهرستانی نظیر رئیس ستاد اقامهنماز و رئیس ستاد امربهمعروف و نهیازمنکر مشمول حکم فوق میگردند.
تبصره ۶( (اصلاحی ۲۵/ ۸/ ۱۳۷۹)- وزارتکشور موظف است حداقل سه ماه قبل از ثبتنام از داوطلبان، مراتب را از طریق رسانههای گروهی به آگاهی عموم برساند.
ماده ۳۰- اشخاص زیر از داوطلبشدن نمایندگی مجلس محروماند:
۱- کسانیکه در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثر داشتهاند.
۲- ملاکیــن بزرگ که زمینهای موات را بهنـام خود ثبت دادهاند.
۳- وابستگان تشکیلاتی و هواداران احزاب، سازمانها و گروههایی که غیرقانونیبودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده است.
۴- کسانیکه به جرم اقدام علیه جمهوری اسلامی ایران محکوم شدهاند.
۵- محکومین به ارتداد به حکم محاکم صالحه قضایی.
۶- مشهورین به فساد و متجاهرین به فسق.
۷- محکومین به حدود شرعی مگر آنکه توبۀ آنان ثابت شده باشد.
۸- قاچاقچیان مواد مخدر و معتادین به این مواد.
۹- محجورین و کسانیکه به حکم دادگاه مشمول اصل چهلونهم (۴٩) قانونیاساسی باشند.
۱۰- وابستگان به رژیم سابق از قبیل اعضای انجمنهای شهر و شهرستان و وابستگان به تشکیلات فراماسونری و هیئترئیسۀ کانونهای حزب رستاخیز و حزب ایراننوین و اعضای فعال آنها، نمایندگان مجلسین سنا، شورای ملی سابق و مأموران ساواک.
۱۱- محکومین به خیانت و کلاهبرداری، اختلاس و ارتشا و غصب اموال دیگران و محکومین به سوءاستفادۀ مالی به حکم محاکم صالحۀ قضایی.